Szczegółowa mapa Polski z 1939 r.

Rok 1939 był jednym z najważniejszych i najbardziej dramatycznych w historii Polski. W tym czasie kraj znajdował się na granicy globalnego konfliktu, który ostatecznie doprowadził do upadku II Rzeczypospolitej i zmiany jej granic. Interaktywna mapa z 1939 roku przedstawia Polskę tuż przed wybuchem II wojny światowej, w momencie, gdy granice kraju były jeszcze nienaruszone. Stanowi ona wyjątkowe świadectwo terytorialne oraz gospodarcze ówczesnego państwa, uwzględniając realia społeczno-polityczne i gospodarcze tamtego okresu.

Tło historyczne i polityczne Polski w 1939 roku

Polska w 1939 roku była państwem o ugruntowanych granicach, które ukształtowały się po I wojnie światowej i wojnach granicznych z lat 1918–1921. Granica zachodnia wynikała z postanowień traktatu wersalskiego i działań zbrojnych podczas powstań śląskich, zaś granica wschodnia została ustalona na mocy traktatu ryskiego z 1921 roku, kończącego wojnę polsko-bolszewicką. Polska graniczyła z Niemcami, ZSRR, Czechosłowacją, Litwą, Łotwą oraz Rumunią, a jej strategiczne położenie między dwoma potęgami – Niemcami i Związkiem Radzieckim – czyniło ją kluczowym punktem w Europie Środkowo-Wschodniej.

W przededniu wojny Polska była republiką parlamentarną, z prezydentem Ignacym Mościckim na czele. Rząd sanacyjny, kierowany przez premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego, dążył do modernizacji gospodarczej i wzmocnienia sił zbrojnych. Jednocześnie władza przygotowywała kraj na ewentualność konfliktu zbrojnego, co znalazło odzwierciedlenie w budowie infrastruktury wojskowej i rozwoju przemysłu.

Stan gospodarki i społeczeństwa w Polsce w 1939 roku

W okresie poprzedzającym wojnę Polska była w trakcie intensywnej modernizacji. Centralny Okręg Przemysłowy (COP), zapoczątkowany w 1936 roku, był kluczowym elementem tego procesu, koncentrując się na rozwoju przemysłu zbrojeniowego i ciężkiego. W ramach COP powstały m.in. zakłady lotnicze w Mielcu, fabryka broni w Radomiu oraz kompleks przemysłowy w Stalowej Woli. Rozbudowa portu w Gdyni była kolejnym ważnym osiągnięciem, które wzmacniało pozycję Polski jako państwa morskiego.

Polska w 1939 roku była krajem wielonarodowym, zamieszkałym przez około 35 milionów ludzi. Spośród nich około 30% stanowili przedstawiciele mniejszości narodowych, takich jak Ukraińcy, Żydzi, Niemcy czy Białorusini. Kraj zmagał się z licznymi problemami społecznymi, takimi jak analfabetyzm i bieda na wsi, choć widoczny był postęp w zakresie edukacji, opieki zdrowotnej i urbanizacji.

Kluczowe wydarzenia polityczne i militarne 1939 roku

Rok 1939 przyniósł Polsce nie tylko intensywne przygotowania do obrony, ale także tragiczne wydarzenia, które zapoczątkowały II wojnę światową. Kluczowym momentem było podpisanie 23 sierpnia 1939 roku paktu Ribbentrop-Mołotow między Niemcami a ZSRR. Tajny protokół dołączony do tego układu przewidywał podział Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski, między te dwa państwa totalitarne.

1 września 1939 roku Niemcy zaatakowały Polskę, rozpoczynając kampanię wrześniową. Po stronie Polski walczyło około 1 miliona żołnierzy, jednak ich wysiłki były niewystarczające wobec przewagi militarnej agresora. 17 września 1939 roku do ataku na Polskę przyłączył się Związek Radziecki, zajmując wschodnie tereny kraju. Ta zbrojna agresja z dwóch stron zakończyła się upadkiem II Rzeczypospolitej i rozbiorem jej terytorium.

Granice Polski w 1939 roku na tle wydarzeń

Mapa Polski z 1939 roku, uwzględniająca stan granic przed wojną, dokumentuje ostatni moment stabilności terytorialnej II Rzeczypospolitej. Przed wybuchem wojny granice te obejmowały różnorodne tereny – od rozwiniętych regionów przemysłowych na Śląsku po rolnicze obszary kresów wschodnich. Po klęsce wrześniowej granice te zostały drastycznie zmienione. Niemcy zajęły zachodnią część kraju, tworząc Generalne Gubernatorstwo, a ZSRR wcielił ziemie wschodnie.

Interaktywna mapa z 1939 roku pozwala lepiej zrozumieć terytorialny układ Polski w przeddzień wojny, ukazując zarówno jej potencjał, jak i wyzwania związane z obronnością tak rozległego państwa.

Podsumowanie

Rok 1939 był tragicznym punktem zwrotnym w historii Polski. Upadek niepodległości, okupacja i zmiana granic stały się początkiem dekady cierpień dla obywateli kraju. Mapa z 1939 roku jest nie tylko cennym dokumentem historycznym, ale również narzędziem, które pomaga zrozumieć złożoność sytuacji Polski w przededniu wojny. Granice tego okresu przypominają o dwudziestoletniej niepodległości i osiągnięciach II Rzeczypospolitej, ale także o kruchości jej pozycji w obliczu zagrożeń ze strony potężnych sąsiadów.

Mapa Polski i krajów ościennych w skali 1:500 000 - stan z 1939 roku – szczegóły i historia

Tam mapa Polski 1939 była jednym z najdokładniejszych kartograficznych osiągnięć okresu międzywojennego. Przedwojenna mapa Polski 1939 została opracowana z myślą o szczegółowym odwzorowaniu granic, dróg i ważnych obiektów infrastrukturalnych, co czyni ją niezwykle cennym źródłem historycznym. Mapa Polski 1939 dokładna uwzględniała elementy takie jak fabryki, kopalnie, kościoły, radiostacje, lotniska czy nadleśnictwa, zapewniając szczegółowy obraz kraju w momencie wybuchu II wojny światowej.

Granice Polski z 1939 roku zostały precyzyjnie odwzorowane, w tym zachodnia granica Polski przed II Wojną Światową (granica polsko-niemiecka). W szczególności granica polsko-niemiecka na Śląsku była dokładnie przedstawiona na osobnych arkuszach. Szczegółowa mapa Polski z 1939 roku przedstawiała granice administracyjne, drożnię oraz rzeźbę terenu za pomocą warstwic i cieniowania. Elementy te zapewniały wyjątkową dokładność i możliwość precyzyjnego odczytu wysokości.

Prace nad mapą rozpoczęto w 1927 roku i wznowiono po 1935 roku, co zaowocowało wydaniem pięciu szczegółowych arkuszy, takich jak N-33-II-Słupsk, N-34-III-Warszawa czy M-34-I-Kraków. Każdy arkusz obejmował obszar o wymiarach 3° długości geograficznej i 2° szerokości, drukowany w ośmiu kolorach dla zachowania pełnej czytelności.

Mapa Polski i krajów ościennych była również podstawą dla opracowań lotniczych, gdzie uwzględniano sieci kolejowe, drogi, lasy oraz elementy nawigacyjne, takie jak radiostacje i lądowiska. Dla potrzeb szerszego odbiorcy stworzono także mapy przeglądowe, w tym mapę drogową z granicami Polski oraz mapę samochodową Polski, które były dostępne w różnych skalach, takich jak 1:500 000 czy 1:750 000.

Podsumowując, szczegółowe mapy Polski z 1939 roku - "Mapa Polski i krajów ościennych" w skali 1:500 000 oraz ich warianty pozostają niezwykle ważnym źródłem wiedzy o przedwojennej geografii Polski, granicach i infrastrukturze kraju. Wysoka jakość opracowania i precyzja sprawiają, że są one cenione zarówno przez historyków, jak i miłośników kartografii.

(źródło i więcej informacji)

Źródła elementów kompozycji:

• Podkład: "Mapa Polski i krajów ościennych w skali 1:500 000" - igrek.amzp.pl, kalibracja Caromatic, z zasobów atlas.ihpan.edu.pl
• Granica Polski w stanie na 1938 - mapypamieci.ipn.gov.pl
• Granica Polski w stanie na 1 września 1939 - 1 Śląsk Zaolziański i Czadeckie - Mapa miejsca zmiany granicy państwowej w skali 1:100 000- igrek.amzp.pl